O nierozerwalnym związku języka i kultury wiemy wszyscy doskonale. I to nie tylko dlatego, że każdy z nas uczęszczał na lekcje języka polskiego – które, swoją drogą, w naszym systemie edukacji powinny chyba raczej nazywać się „Literatura i kultura polska”. Ale to nie na wzniosłe oblicze języka chciałem dziś zwrócić uwagę, bo to artystyczno-historyczno-tożsamościowe znaczenie ludzkich lektów* jest tyleż oczywiste, co nudne (“Słowacki wielkim poetą był…”).

Język się zmienia. Wszyscy zdajemy sobie z tego sprawę. Rozmawiając z dziadkami, słuchając młodzieżowego slangu, czytając internetowe komentarze, Mickiewicza i “Bogurodzicę” wyczuwamy z jednej strony ciągłość, a z drugiej – zmienność polszczyzny. Słowa rozszerzają lub zawężają swoje znaczenia, wychodzą z użytku, są zapożyczane bądź wręcz wymyślane de novo.

Wiecie, co mnie najbardziej denerwowało w czasie nauki języka obcego w szkole? “Słówka”. Wypisywanie nowych “słówek”. Odpytywanie ze “słówek”. Kartkówki ze “słówek”. Najczęściej pod tym pojęciem kryła się lista mniej lub bardziej powiązanych tematycznie wyrazów, pojawiających się w nowo poznawanym tekście czy rozdziale podręcznika. Lista, którą najczęściej trzeba było po prostu wkuć.